ГЕОГРАФИЯ 7-СЫНЫП ҚМЖ ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАР

Сыныбы:7      күні

Сабақтың тақырыбы: Материктер мен мұхиттар географиясы нені оқытады

Оқып-үйренудің негізгі мақсаты:   Оқушыларға материктер мен мұхиттар географиясы пәні, мақсаттары, міндеттері, мазмұны жөнінде түсінік беру.Топтық жұмыс ережелерімен таныстыра отырып,бағалау критерилерін пысықтау.

Күтілетін нәтиже: Оқушылар материктер мен мұхиттар географиясы пәні, мақсаттары, міндеттері, мазмұны жөнінде білетін болады.Топтық жұмыс ережелерін еске түсіріп,машықтанады.

Түйінді идеясы: Егер ғылымның барлық саласын білгін келсе, алдымен табиғаттанудан баста,ол ең ежелгі және маңызды ғылым» Әбу-Насыр әл Фараби

Сабақтың әдісітәсілдері,жұмыстыңтүрі:Таныстырылым,даталарсөйлейді геодиктант,электронды оқулық тапсырмасы.

Ресурстар :Интерактивті тақта,ұялы телефон, оқулық, маркер шығу парағы,үлестірме қағазы т.б.

Бағалау:Бағалау сэндвичі.

Сабақтың барысы:

Бөлім	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушылар іс-әрекеті
Кіріспе	1.Мұғалім амандасады оқушыларды түгендеп,материктер атауы жазылған қағаздар арқылы топқа бөледі. 2. Жалпы географиялық шолу жасайды ,оқушыларға сұрақтар қояды.	1.Оқушылар амандасады,топтарға бөлінеді. Топтағы міндеттерін бөліседі. 2.Сұрақтарға жауап береді,өткен курстарға және жалпы географияға пысықтау жасайды.
Тұсаукеср	1. Мұғалім оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды.                                            2.Ортақ жұптық жұмыс. Тақырып айқындағаннан кейін  дәптерге жазып алуға тапсырма беріледі.	1.Оқушылар берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап беруге тырысады. 2.Дәптерге материктер мен мұхиттар туралы қысқаша мәліметтерді жазып алады.
Негізгі бөлім	2.Тақырыппен танысып болған соң топтық жұмыс: Оқушылар топқа бөліне отырып   тапсырма орындайды           3Даталар сөйлейді? тапсырмасын орындатады.	1.Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, бүгінгі сабақтың негізгі түйінді идеясын айтады. 2.1топ Материктер географиясы не оқытады ? 2 топ Мұхиттар географиясы не оқытады? 3 топ География пәнінін адамзат үшін маңызы тақырыптары бойынша постер жасап,картадан көрсете отырып  қорғайды. 3. Интерактивті тақтадан көрсетілген даталардың мағынасын табады.
Қорытынды	1. Мұғалім сабақты қорытындылайды. 2.Үйге тап-ма:Әр топқа кітаптың артқы бөлігіндегі 1,2,3 кесте бойынша түсінік беру және тақырыпты оқу.	1.Топ басшысы топ мүшелерінің топтағы іс-әрекетті жайында тілегін айтып,бағалайды. 2.Оқушылар кері байланыс жасайды Не ұнады:…………………………………….. Не қиын болды: ………………………….. Тілегім: ………………………………………..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыныбы:7                         күні

Сабақтың тақырыбы Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері:

Оқып-үйренудің негізгі мақсаты:   Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсіндіру. Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу, тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыра отырып,топтық жұмысқа бейімдеу..

Күтілетін нәтиже: Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсінеді Жан-жақты, ізденімпаз бола отырып, тыңдай және сөйлей білу белсенділігі артады,топтық жұмысқа бейімделеді..

Түйінді идеясы: Ұлы географиялық ашылулар.

Сабақтың әдіс-тәсілдер:, карта құрау тапсырмасы,сәйкестендіру

Ресурстар :Интерактивті тақта,ұялы телефон, оқулық, маркер шығу парағы,үлестірме қағазы т.б.

Бағалау:Жұптардың өзара бағалауы,дескрипторлар арқылы бағалау.

Сабақтың барысы:

Бөлім	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушылар іс-әрекеті
Кіріспе	1.Мұғалім амандасады оқушыларды түгендеп, карта қиындыларын таратады топқа бөледі. 2. Үй тапсырмасына шолу жасау.	1.Оқушылар амандасады,топтарға бөлінеді. Топтағы міндеттерін бөліседі. 2. Оқушылар құраған карта қиындыларындағы,құрлықты, мұхитты картадан көрсете отырып сипаттайды.
Тұсаукеср	1. Мұғалім оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды.    2.Ұлы саяхатшылар бейнебаян көрсетіліп,мәтінмен танысады.	Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, бүгінгі сабақтың негізгі түйінді идеясын айтады.
Негізгі      бөлім	1.Мен саған,сен маған сұрақ-жауап әдісімен бейнебаянмен ,мәтінді салыстыра отырып сұрақтарға жауап береді. 2.Сәйкестендіру тапсырмасын жұп болып орындауға береді.Тексерілген тапсырмаларды салыстырады ,жақсы жұмыс атқарған жұптарды мадақтайды. Сергіту сәті	1. Оқушылар берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап беруге тырысады. 3.Оқушылар жұптасып сәйкестендіру тапсырмасын орындап,келесі топқа тексеруге береді.
Қорытынды	Мұғалім сабақты қорытындылайды.  Кері байланыс парақтарын оқушыларға береді. Үйге тапсырма:Тақырыпты оқу және саяхатшылардың суреттерін салып келу,немесе саяхат жолдарының картасын сызып келу.	Блоб сыныпта кері байланыс парағын орындайды.

 

Сәйкестендіру кестесі

1.	1819-1821		Семен Дежнев Беринг бұғазы арқылы Солтүстік мұзды мұхиттан Тынық мұхитқа өтті;
2.	1803-1806		Колумб ашқан жаңа жерлерге Америго Веспуччи 3 рет саяхат жасады;
3.	1519-1522		Ф.Беллинсгаузен мен М.Лазарев басқарған экспедиция Антарктика материгін ашты;
4.	1499-1503		И.Ф.Крузенштерн мен Ю.Ф.Лисянскийдің Тынық, Үнді,Атлант мұхиттары арқылы жүріп өткен экспедициясы Тынық мұхиттың көптеген жаңа аралдарын ашты;
5.	1648		Фернан Магеллан мен Себастьян Элькано басқарған испан экспедициясы тұңғыш рет Жер шарын айналып өтіп, еуропалықтар үшін беймәлім Тынық мұхитты ашты;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыныбы:7                         күні

Сабақтың тақырыбы : Материктер мен мұхиттардың карталары. №1 практикалық  жұмыс жоспар бойынша «Атлас карталарына сипаттама беру»

Оқып-үйренудің негізгі мақсаты:Оқушылардың картографиялық проекция ұғымын білуге., қорытынды жасауға дағдыландыру,топтық жұмысқа бейімдеу..

Күтілетін нәтиже:.. Оқушылардың картографиялық проекцияұғымымен танысып, жұмыс істеуге, қорытынды жасауға дағдыланып ,топтық жұмысқа бейімделеді.

Түйінді идеясы: Географияның басты құралы карта.

Сабақтың әдіс-тәсілдер:, Сурет галериясы,Мағынаны таны,топтастыру тапсырмасы,топтық жұмыс.

Ресурстар :Интерактивті тақта,ұялы телефон, оқулық, маркер шығу парағы,үлестірме қағазы т.б.

Бағалау:Жұптардың өзара бағалауы,дескрипторлар арқылы бағалау.

Сабақтың барысы:

Бөлім	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушылар іс-әрекеті
Кіріспе	1.Мұғалім амандасады оқушыларды түгендеп, смайликтер арқылы көңіл-күйін біледі. 2. Үй тапсырмасы Сурет галериясын ұйымдастыру,стикер арқылы бағалауларға коментарий алу.	1.Оқушылар амандасады,топтарға бөлінеді. Топтағы міндеттерін бөліседі. 2. Үйден салып келген суреттерін,портреттерін тақтаға іліп галерия ұйымдастырып ,стикер арқылы бағалайды.
Тұсаукеср	1. Мұғалім оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбын жұмбақтар арқылы анықтайды, мақсатын айқындайды.    Жер көрдім қаласы бар, Үйлері жоқ мекендейтін. Көл көрдім, өзен көрдім, Сулары жоқ тереңдейтін. 2 Кестемен жұмыс жасайды Мағынаны таны жұмысын жүргізеді. Сергіту сәті.	1.Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, бүгінгі сабақтың негізгі түйінді идеясын айтады. 2.Мәтінмен ,кестемен танысып,практикалық жұмыс дәптеріне картографиялық, цилиндірлік,конустық, азимуттық проекция,бұрмалану,т.б сөздерді жазып алып мағынасын тауып жазады.
Негізгі      бөлім	Топтық жұмыс: 1 топ Картадан масштабты пайдаланып Еуразия құрлығының орталық бөлігінің шығыстан батысқа дейінгі ұзындық өлшемін табады.Сол өлшемді глобустан тауып ,қорытынды жасайды. 2 топ Картадан масштабты пайдаланып Африка құрлығының орталық бөлігінің солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындық өлшемін табады. Сол өлшемді глобустан тауып ,қорытынды жасайды. 3 топ Картадан масштабты пайдаланып Аустралияның құрлығының орталық бөлігінің солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындық өлшемін табады. Сол өлшемді глобустан тауып ,қорытынды жасайды.	1. Оқушылар берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап беруге тырысады. 3. Оқушылар жұптасып атлас немесе карта пайдалана отырып,сәйкестендіру тапсырмасын орындап,келесі топқа тексеруге береді.
Қорытынды	Мұғалім сабақты қорытындылайды.  Үйге тапсырма береді :Өтілген тақырыпты оқуға және картаны сипаттаудың жоспары қосымшадағы  тапсырма беріледі.

 

Топтастыру арқылы оқушыларға картографиялық проекциялардың түрлері түсіндіріледі.

           

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Тірек-сызбамен жұмыс.

            Тірек-сызба арқылы карталардың қандай белгілеріне қарай жіктелетініне сипатталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыныбы:

Сабақтың тақырыбы: Материктік және мұхиттық жер қыртысы, геологиялық жыл санау және геохронологиялық кесте

Оқып-үйренудің негізгі мақсаты:  Оқушыларға жер қыртысының құрылымы, платформалар, геохронологиялық кесте жөнінде түсіндіру.Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру

Күтілетін нәтиже: Оқушыларға жер қыртысының құрылымы, платформалар, геохронологиялық кесте жөнінде түсінеді.Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеу, ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттері арттады.

Түйінді идеясы: Геохронология -тарихи кезең

Сабақтың әдісі:Электронды оқулықпен жұмыс,ортақ талқылау жұмысы,түсінікке жеңіл тірек-сызба,топтастыру.

Ресурстар :Интерактивті тақта,ұялы телефон, оқулық, маркер шығу парағы,үлестірме қағазы т.б.

Бағалау:Формативті бағалаудың 12 стратегиясын қолдану

Сабақтың барысы:

Бөлім	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушылар іс-әрекеті
Кіріспе	1.Мұғалім амандасады оқушыларды түгендеп, сабаққа назарын аударады,топтық міндетті қайта бөлісуін қадағалайды,бағалау парағын береді. 2.Картаны сипаттаудың жоспары қосымшадағы тапсырмабойынша топаралық сұрақ-жауап әдісін ұйымдастырады ,оқушыларға сұрақтар қояды.	1.Оқушылар амандасады,сабаққа араласады.. Топтағы міндеттерін қайта бөліседі,хатшы бағалау парағын толтырады. 2.Топ болып сұрақтарға жауап береді,басқа топтарға сұрақ қояды
Тұсаукеср	1. Мұғалім оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындайды.                                            2.Электронды оқулық арқылы түсінік береді,мәтінмен танысып ,оқушылар сұрақтарына жауап береді	1.Оқушылар жаңа сабақпен танысып,мұғалімге,сыныптастарына сұрақтар қойып ортақ талқылау жасайды.2.Дәптерге геохронологиялық кестені түсіреді,.
Негізгі      бөлім	Интерактивті тақтадан берілген тірек сызбамен топтатыру тапсырмасына түсінік береді.10 кестемен жұмыс береді.	1.Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, тапсырманың негізгі идеясын айтады. 2.Жеке жұмыс: оқушылар жаңа ұғымдар мен терминдерді анықтайды.
Қорытынды	Бағалауды ұйымдастырады,Қорытындылайды. Үйге тапсырма:Өтілген тақырыпты оқу және қосымша мәліметтер  жинау	Бағалау парағы арқылы топбасшылар есеп береді. Үй тапсырмасын жазып алады.

 

. Тірек-сызбамен жұмыс. Тірек-сызба арқылы платформалардың жіктелуі түсіндіреді

Платформалар

                  Ежелгі                                                                                                            Жас       

         Архей-протерезой                                                                                         Палеозой эрасында

     эраларында қалыптасқан                                                                                     

 

Шығыс Еуропа, Сібір, Арабия,                                                                        Батыс Еуропа, Батыс

Солтүстік Америка, Аустралия т.б.                                                             Сібір, Тұран т.б.

4. Топтастыру.Топтастыру арқылы қалқандар, геосинклиналдар түсіндіріледі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыныбы:7                         күні

Сабақтың тақырыбы : Литосфералық плиталар (тақталар) теориясы, сейсмикалық белдеулер, Жер рельефі (жер бедері)

Оқып-үйренудің негізгі мақсаты:Оқушылардың литосфера қабаттары жайында толық ұғымын білуге., қорытынды жасауға дағдыландыру,топтық жұмыстағы ережелерді орындауға бейімдеу.

Күтілетін нәтиже: Оқушылардыңлитосфер ұғымы жайында түсініп,топтық жұмысқа бейімделеді.

Түйінді идеясы: Географияның басты құралы карта.

Сабақтың әдіс-тәсілдер,жұмыс түрі:Мағынаны таны,Ойлан ,бірік,бөліс,топтық жұмыс

Ресурстар :Интерактивті тақта,ұялы телефон, оқулық, маркер шығу парағы,үлестірме қағазы,карта т.б.

Бағалау:Жұптардың өзара бағалауы,дескрипторлар арқылы бағалау.

Сабақтың барысы:

Бөлім	Мұғалім іс-әрекеті	Оқушылар іс-әрекеті
Кіріспе	1.Мұғалім амандасады оқушыларды түгендеп,литосфералық плиталар атауы бойынша топқа бөледі, бармақ арқылы көңіл-күйін біледі,коментарий алады. 2. Үй тапсырмасын Ол не деп сұрама? сөздертізбегі арқылы сұрайды	1.Оқушылар амандасады,топтарға бөлінеді. Топтағы міндеттерін бөліседі. 2. Тақтадағы терминдерге,жаңа сөздерге жауап береді,бармақ арқылы бағалайды.
Тұсаукеср	1. Мұғалім оқушылармен бірге жаңа сабақтың тақырыбын литосфера өлең жолы арқылы анықтайды  мен мағынасын оқушылармен бірге айқындайды.   Мантия, ядро, жер қыртысынан құралдым Өмір бойы керегіңе жете алдым Литосфералық тақталардың картасы Венегердің көрегендігімен ашылдым Бөлініп тұрған үш түрге тау жынысын Қыртысымда сен олармен кездесесің Артық болмас қойным толы байлық десем Ғарыштағы ракетада, ұшақтан Қолтаңбамды табасың сен іздесең. Литосферамын – жердің қатты қабаты жер бетінің минералды әр тасы Сан құрылыстың мен сәулеті, негізі Қаланады менен ғана ойланшы. 2 Мәтінмен таныстырып,сұрақтарға жауап береді	1.Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өлеі жолдарының мағынасын талдайды, бүгінгі сабақтың негізгі түйінді идеясын айтады.               2 Оқушылар мәтінмен танысып,сұрақтар қояды.
Негізгі      бөлім	«Ойлан,бірік,бөліс» жеке ойланады,топпен талқылайды,сыныпта бөліседі топтық жұмыс орындатады,мұғалім толықтырып отырады.	1 топ Кітаптағы 12-13 -14 суреттер бойынша түсіндірме жүргізеді. 2 топ .15-16 суреттер бойынша түсіндірме жүргізеді 3 топ 18-19-20-21 суреттер бойынша түсіндірме жүргізеді Оқушылар берілген тапсырманы орындап, өз ойларын ашық айтып, сыни тұрғыдан ойлана отырып жауап беруге тырысады. Бармақ арқылы топтардың өзара бағалауы.
Қорытынды	Мұғалім сабақты қорытындылайды.  Үйге тапсырма береді :Өтілген тақырыпты оқуға және қосымшадағы 4,5 кестені сипаттау сабаққа аз араласқан оқушыларға реферат немесе таныстырылым дайындауға тапсырма беріледі.	Оқушылар тапсырманы алады

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ГЕОГРАФИЯ 7-СЫНЫП ОМЖ ОРТА МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАР

Мұғалімнің  аты –жөні                                                                    Пәні: География           Сыныбы:   7  сынып

Ұзақ  мерзімдік  жоспар

№	Сабақтың тақырыбы және оқып  үйренудің  негізгі  мақсаттары	Оқытуда қолданылатын  әдіс-тәсілдер, жұмыс түрі	Сабақта 7 модульдің кіріктірілуі	Оқып  үйренудің  нәтижесі	Үйрену  мақсатында бағаны  қоса, бағалау	Барлық оқушыларды сабаққа тарту  жұмысы	Негізгі  дереккөздер немесе ресурстар	Мерзімі
1	Кіріспе (3 сағат)	Таныстырылым, даталар сөйлейді геодиктант, электронды оқулық тапсырмасы.	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту, Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушылар Материктер және мұхиттар география курсы мағынасы туралы түсінеді.  Алған білімдерін практикада қолдануға үйренеді.  Топпен  жұмыс  жасап  үйренеді.	Критерийлер бойынша  топтық  және өзін-өзі бағалау. Бағалау сэндвичі Рефлексия  арқылы білімдерін  тексеру.	Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар және сұрақтар  беру  арқылы.	Материктер және мұхиттар географиясы оқулығы (авторы Ә.Бейсенова,С.Әбілмәжінов,К.Каймулдинова) интернет материалдары және кеспе қағаздар
	Материктер мен мұхиттар географиясы нені оқытады Оқушыларға материктер және мұхиттар географиясы жайында ақпарат беру, оқытудың  жаңа  әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше  және топпен  жұмыс  істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту  1сағ
2	Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсіндіру. Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу,  тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыра отырып, топтық жұмысқа бейімдеу   1сағ	карта құрау тапсырмасы, сәйкестендіру, топтық жұмыс	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту. Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсінеді.  Жан-жақты, ізденімпаз бола отырып, тыңдай және сөйлей білу белсенділігі артады, топтық жұмысқа бейімделеді…	Оқушылардың  өзін-өзі  бағалауы  және топтағы мүшелерді бағалау. Рефлексия  арқылы  білімдеріне талдау жасау.	Дарынды және үлгерімі төмен оқушыларды  сабаққа тарту. Топтық тапсырмалар беру арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар
3	Материктер мен мұхиттардың карталары. №1 практикалық  жұмыс жоспар бойынша «Атлас карталарына сипаттама беру» Оқушылардың картографиялық проекция ұғымын білуге., қорытынды жасауға дағдыландыру, топтық жұмысқа бейімдеу.. 1 сағ	Сурет галериясы, Мағынаны таны, топтастыру тапсырмасы, топтық жұмыс	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту, Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушылардың картографиялық проекцияұғымымен танысып, жұмыс істеуге, қорытынды жасауға дағдыланып, топтық жұмысқа бейімделеді.	Жұптардың өзара бағалауы, дескрипторлар арқылы бағалау.	Картамен жұмыс барысында, деңгейлік тапсырмалар арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар
4	Жер шары табиғатының негізгі ерекшеліктері (10 сағат) Материктік және мұхиттық жер қыртысы,  геологиялық жыл санау және геохронологиялық кесте  Оқушыларға жер қыртысының құрылымы, платформалар, геохронологиялық кесте жөнінде түсіндіру.Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру  1сағ	Электронды оқулықпен жұмыс, ортақ талқылау жұмысы, түсінікке жеңіл тірек-сызба, топтастыру.     .	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту. Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау	Оқушылар Картографиялық проекциялардың түрлерін біледі, проекцияның түрлерін ажырата алады.	Формативті бағалаудың 12 стратегиясын қолдану .	Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар және сұрақтар  беру  арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар

 

ГЕОГРАФИЯ 7-СЫНЫП ҰМЖ ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ САБАҚ ЖОСПАР

Мұғалімнің  аты –жөні                                                                    Пәні: География           Сыныбы:   7  сынып

Ұзақ  мерзімдік  жоспар

№	Сабақтың тақырыбы және оқып  үйренудің  негізгі  мақсаттары	Оқытуда қолданылатын  әдіс-тәсілдер, жұмыс түрі	Сабақта 7 модульдің кіріктірілуі	Оқып  үйренудің  нәтижесі	Үйрену  мақсатында бағаны  қоса, бағалау	Барлық оқушыларды сабаққа тарту  жұмысы	Негізгі  дереккөздер немесе ресурстар	Мерзімі
1	Кіріспе (3 сағат)	Таныстырылым, даталар сөйлейді геодиктант, электронды оқулық тапсырмасы.	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту, Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушылар Материктер және мұхиттар география курсы мағынасы туралы түсінеді.  Алған білімдерін практикада қолдануға үйренеді.  Топпен  жұмыс  жасап  үйренеді.	Критерийлер бойынша  топтық  және өзін-өзі бағалау. Бағалау сэндвичі Рефлексия  арқылы білімдерін  тексеру.	Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар және сұрақтар  беру  арқылы.	Материктер және мұхиттар географиясы оқулығы (авторы Ә.Бейсенова,С.Әбілмәжінов,К.Каймулдинова) интернет материалдары және кеспе қағаздар
	Материктер мен мұхиттар географиясы нені оқытады Оқушыларға материктер және мұхиттар географиясы жайында ақпарат беру, оқытудың  жаңа  әдіс-тәсілдерін үйретіп, өз бетінше  және топпен  жұмыс  істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту  1сағ
2	Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсіндіру. Жан-жақтылыққа, ізденімпаздыққа баулу,  тыңдай және сөйлей білу мәдениетін арттыра отырып, топтық жұмысқа бейімдеу   1сағ	карта құрау тапсырмасы, сәйкестендіру, топтық жұмыс	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту. Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушыларға материктер мен мұхиттардың зерттелуін, ашылған жаңалықтар мен заңдылықатары жөнінде түсінеді.  Жан-жақты, ізденімпаз бола отырып, тыңдай және сөйлей білу белсенділігі артады, топтық жұмысқа бейімделеді…	Оқушылардың  өзін-өзі  бағалауы  және топтағы мүшелерді бағалау. Рефлексия  арқылы  білімдеріне талдау жасау.	Дарынды және үлгерімі төмен оқушыларды  сабаққа тарту. Топтық тапсырмалар беру арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар
3	Материктер мен мұхиттардың карталары. №1 практикалық  жұмыс жоспар бойынша «Атлас карталарына сипаттама беру» Оқушылардың картографиялық проекция ұғымын білуге., қорытынды жасауға дағдыландыру, топтық жұмысқа бейімдеу.. 1 сағ	Сурет галериясы, Мағынаны таны, топтастыру тапсырмасы, топтық жұмыс	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту, Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушылардың картографиялық проекцияұғымымен танысып, жұмыс істеуге, қорытынды жасауға дағдыланып, топтық жұмысқа бейімделеді.	Жұптардың өзара бағалауы, дескрипторлар арқылы бағалау.	Картамен жұмыс барысында, деңгейлік тапсырмалар арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар
4	Жер шары табиғатының негізгі ерекшеліктері (10 сағат) Материктік және мұхиттық жер қыртысы,  геологиялық жыл санау және геохронологиялық кесте  Оқушыларға жер қыртысының құрылымы, платформалар, геохронологиялық кесте жөнінде түсіндіру.Өз бетінше ізденіспен шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге дағдыландыру. Өз ойларын еркін де сауатты, нақты жеткізу қабілеттерін арттыру  1сағ	Электронды оқулықпен жұмыс, ортақ талқылау жұмысы, түсінікке жеңіл тірек-сызба, топтастыру.     .	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту. Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау	Оқушылар Картографиялық проекциялардың түрлерін біледі, проекцияның түрлерін ажырата алады.	Формативті бағалаудың 12 стратегиясын қолдану .	Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар және сұрақтар  беру  арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар
5	Литосфералық плиталар (тақталар) теориясы, сейсмикалық белдеулер, Жер Рельефі  Оқушылардың литосфера қабаттары жайында толық ұғымын білуге., қорытынды жасауға дағдыландыру, топтық жұмыстағы ережелерді орындауға бейімдеу. 1сағ	Мағынаны таны, ойлан, бірік, бөліс, топтық жұмыс	Оқытудағы жаңа тәсілдер, СТО, Көшбасшылық, жас ерекшеліктеріне  сәйкес оқыту. Талантты  және дарынды  балаларды оқыту, ОүБ және оқуды бағалау,	Оқушылар атмосфера ұғымы жайында түсініп,топтық жұмысқа бейімделеді.	Топтардың өзара бағалауы, Рефлексия  арқылы білімдерін  тексеру.	Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар және сұрақтар  беру  арқылы.	Оқулық, суреттер, интернет материалдары және кеспе қағаздар

 

ГЕОГРАФИЯ 7-СЫНЫП КҮНДЕЛІК САБАҚ ЖОСПАРЛАУ

География 7 сынып сабақ жоспары

Сыныбы: 7

Пәні:    Материктер мен мұхиттар географиясы

Тақырыбы:  Материктер мен мұхиттар географиясында не

оқытады?

Сабақтың мақсаттары:

1.

Білімділік: Оқушыларға оқылып отырған мәселенің негізгі идеясын

зерттеліп отырған құбылысын, фактінің заңның айқын, материктер мен мұхиттарға

нақты түсінік беру.

      

2. Дамытушылық: Оқушылардың жаңа білімді қорытындылау, жүйелеу,

қабылдау, ойға сақтау қабілетінің жоғары деңгейіне жетуін қамтамасыз ету және

дамыту.

     

3. Тәрбиелік: Материктер мен мұхиттарға деген қызығушылықты тудыру,

оның құрылымын өз бетінше зерттеуге баулу.

Сабақ түрі:  Жаңа сабақ

Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, проблемалық түсіндіру

Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Дүние жүзінің картасы, атлас карта, суреттер,

карточкалар

Сабақтың жоспары:

№	Сабақтың кезеңдері	Берілетін уақыт (мин)
1.	Ұйымдастыру	1-2
2.	Жаңа сабақты түсіндіру	18-20
3.	Жаңа сабақты бекіту	5-6
4.	Үйге тапсырма беру	1-2

 

Сабақтың

барысы:   Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпқа кіріп, оқушылармен  амандасып, оқушылардың зейінін тұрақтандырып,

жаңа сабақты түсіндіруге кірісемін.

 

 

Жаңа сабақты түсіндіру:

Материктерде

құрлықтағы өзіндік ерекшеліктерімен айқындалатын биік тау жүйелері мен

ұлан-ғайыр жазықтардың табиғаты, дүниежүзілік мұхиттың тылсым табиғаты мен

орасан мол табиғи қорлары, ондағы терең сулы шұңғымалар мен су асты жоталары,

құрлық климатына әсер ететін теңіз ағыстары мен мұхит суының жалпы қасиеттерін

жатқызамыз.

Жер шары бетінің жалпы ауданы 510,2 млн.км-ге тең. Ол

материктер мен мұхиттарға бөлінген. Құрлықты құрайтын материктер мен аралдар

үлесіне шамамен 149,1 млн км немесе

бүкіл Жер бетінің 29,2%-ы келеді.

Жер шарында барлығы алты

материк бар. Материктер қалыптасуы мен қазіргі табиғат ерекшеліктеріне сәйкес,

солтүстік және оңтүстік жарты шар материктеріне топтастырылып, мынадай

тәртіппен қарастырылады: Еуразия (54 млн км астам), Солтүстік Америка (24,2 млн

км), Оңтүстік Америка (18,3 млн км), Африка (30,3 млн км), Аустралия мен Мұхит

аралдары (9,0 млн км-ге жуық), Антарктика (14 млн км). Материктерге таяу

жағалаудағы қайраңдар мен материктік беткейлерде материктік аралдар орналасқан.

Олар – жер қыртысындағы қозғалыстар әсерінен құрлықтың кейіннен бөлініп қалған

бөліктері, көбінесе ауданы ауқымды келеді (Гренландия, Мадагаскар, Британ

аралдары және т.б.). Мұхиттардың қозғалмалы бөліктерінде жанартаулық аралдар

(Исландия, Гавай, Азор аралдары), ал судың беткі температурасы +25С-тан жоғары аймақтарында маржандық

аралдар (Үлкен Аустрия Тосқауыл рифі, Маржан теңізінің аралдары) орналасқан.

Аралдар жеке-дара және топ болып кездеседі, аралдар тобын архипелаг деп атайды.

Жер шарындағы ірі архипелагтар қатарына Канаданың Арктикалық архипелагы, Малайя архипелагы, Шпицберген архипелагы

жатады.

Құрлық

материктерге бөлінумен қатар, дүние бөліктеріне де жіктеледі. Дүние бөліктері

дегеніміз құрлықтың ашылуы мен қоныстану ерекшеліктеріне сәйкес шартты түрде

ажыратылатын тарихи-географиялық ірі аймақтар. Дүние бөліктері де алтау: Еуропа, Азия, Африка, («Ескі дүние»), Америка, Аустралия, Антарктика («Жаңа

Дүние»).

Жер шарының аса ірі материгі Еуразияны ежелгі грек

географтары екі дүние бөлігіне ажыратқан. Бұл дүние бөліктері Месопотамияны

мекендеген ежелгі халықтар – финикиялықтардың «эреб»-батыс, «асу»-шығыс деген сөздерінің негізінде Еуропа және Азия деп аталған. Кейінірек

ашылған Солтүстік және Оңтүстік Америка материктері табиғат жағдайларының

айырмашылықтарына қарамастан, біртұтас Америка дүние бөлігіне біріктірілген.

Дүние бөліктерінің құрамына көршілес жатқан аралдар да енеді.

Дүниежүзілік

мұхит. Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы 316 млн км, бұл Жер беті ауданының 70,8%-ын құрайды. Ол

материктер арқылы төрт мұхит айдынына бөлінеді: Тынық, Атлант, Үнді және

Солтүстік Мұзды мұхиттары.

Дүниежүзілік мұхиттың ең терең жері – Тынық мұхиттағы Мариана шұңғымасы (11 022м).

Мұхиттар құрлықтың бөліктерімен тығыз байланыста бола отырып, ондағы табиғат

жағдайларының қалыптасуына зор ықпал жасайды.

Жаңа тақырыпты бекіту:

Сұрақ: Жер шары бетінің жалпы ауданы қанша млн км²?

Жауап: 510,2 млн км²

Сұрақ: Жер шарында барлығы қанша материк бар және оларды ата?

Жауап:  6 материк, Еуразия, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка,

Африка, Аустралия, Антарктика

Сұрақ: Жер шарындағы ірі архипелагтарды ата?

Жауап: Канаданың

Арктикалық архипелагы, Малайя архипелагы, Шпицберген архипелагы.

Сұрақ: Дүние бөліктері дегеніміз не?

Жауап: Құрлықтың

ашылуы мен қоныстану ерекшеліктеріне сәйкес         шартты түрде ажыратылатын

тарихи-географиялық ірі аймақтар

Сұрақ: Дүние бөліктері қанша және оларды ата?

Жауап: 6, Еуропа,

Азия, Африка («Ескі Дүние»), Америка, Аустралия, Антарктика («Жаңа дүние»)

Сұрақ: Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы қанша млн км²?

Жауап: 361 млн км²

Сұрақ: Дүниежүзілік

мұхиттың ең терең жерін ата және оның тереңдігі    қанма метр?

Жауап: Тынық мұхиттағы Мариана шұңғымасы, 11 022 метр

 

Қорытынды:

       Қорытындылай келе,

материктер мен аралдар, дүние

бөліктерін және  дүниежүзілік

мұхиттың маңызын ашып түсіндірдім.

Үйге

тапсырма: §1. Материктер мен мұхиттар

географиясы нені оқытады? оқу және кесін картаға материктер мен мұхиттарды

түсіру.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыныбы: 7

Пәні:  Материктер мен мұхиттар географиясы

Тақырыбы:

Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері

Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік: Материктер

мен мұхитты түсіндіре отырып, зерттелу тарихы мен жасалу технологиясына көңіл

бөлдіру және түсіндіру, таныстыру.

2. Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, картамен

глобуспен жұмыс істеу қабілеттерін әрі қарай дамыту.

3. Тәрбиелік: Оқушылардың қызығушылығын арттыру және өз бетінше

зерттеуге баулу.

Сабақтың түрі: Аралас

Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, суреттеп түсіндіру

Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Дүние жүзінің картасы, атлас  карта, оқулық, глобус, суреттер

Сабақтың жоспары:

№	Сабақтың кезеңдері	Берілетін уақыт (мин)
1.	Ұйымдастыру	1-2
2.	Үй тапсырмасын сұрау	10-12
3.	Өткен сабақпен жаңа сабақты байланыстыру	2-3
4.	Жаңа сабақты түсіндіру	18-20
5.	Жаңа сабақты бекіту	5-6
6.	Үйге тапсырма беру	1-2

 

Сабақтың

барысы:   Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпқа кіріп, оқушылармен  амандасып, олардың бар жоғын анықтап, үй

тапсырмасын сұраймын.

Үй

тапсырмасын сұрау:

Сұрақ: Жер шары

бетінің жалпы ауданы қанша млн км²?

Жауап: 510,2 млн км²

Сұрақ: Жер

шарында барлығы қанша материк бар және оларды ата?

Жауап:  6

материк, Еуразия, Солтүстік Америка, Оңтүстік Америка, Африка, Аустралия,

Антарктика

Сұрақ: Әр материктердің аудандарын ата?

Жауап: Еуразия-54 млн км² астам, Африка 30,3 млн км², Солтүстік

Америка 24,2 млн  км², Оңтүстік Америка

18,3 млн км², Антарктика 14 млн км², Аустралия және Мұхит аралдары 9,0 млн

км²-ге жуық

Сұрақ: Жер

шарындағы ірі архипелагтарды ата?

Жауап: Канаданың Арктикалық архипелагы, Малайя архипелагы,

Шпицберген архипелагы.

Сұрақ: Дүние

бөліктері дегеніміз не?

Жауап: Құрлықтың ашылуы мен қоныстану ерекшеліктеріне

сәйкес         шартты түрде ажыратылатын

тарихи-географиялық ірі аймақтар

Сұрақ: Дүние

бөліктері қанша және оларды ата?

Жауап: 6, Еуропа,

Азия, Африка («Ескі Дүние»), Америка, Аустралия, Антарктика («Жаңа дүние»)

Сұрақ: Дүниежүзілік

мұхиттың жалпы ауданы қанша млн км²?

Жауап: 361 млн км²

Сұрақ: Дүниежүзілік мұхиттың ең терең жерін ата және оның

тереңдігі    қанма метр?

Жауап: Тынық

мұхиттағы Мариана шұңғымасы, 11 022 метр

 

 

 

 

Жаңа сабақты түсіндіру:

Адамзаттың географиялық түсініктері алғашқы қауымдық

кезеңнен-ақ жинақтала бастады. Жер табиғаты, халықтары және олардың

тұрмыс-тіршілігі жайлы деректер мыңдаған жылдар бойы жинақталды, географиялық

зерттеулердің тарихы бірнеше кезеңдерге бөлінеді.

1 –ші, Ежелгі дәуірлерде байырғы ғылым мен мәдениеттің ошақтары

– Месопотамия, Парсы жері мен Египеттегі, Карфаген және Ежелгі Грек, Рим елдеріндегі жаңа жерлерді игеру мен соғыс жорықтары нәтижесінде

географиялық деректер қарқынды түрде жинақтала бастады. Грекия оқымыстыларының

еңбектері географияның ғылыми негізін қалады.Тарих ғылымының негізін салушы грек

ғалымы Геродоттың 9 томдық«Тарих»

атты еңбегінде географияның алғашқы ғылыми түсініктері берілген.

2-ші, Ежелгі Грек ғалымы Аристотель

Жер – шар тәрізді деген Пифагордың түсінігін

ілгері дамытады. Жылды 365 күнге бөліп, Ай

мен Күннің тұтылу себептерін дәлелдеп берді.

Эратосфен

ендікті, бойлықты нақты өлшеп,

тұңғыш рет географиялық карта жасады, математикалық географияның негізін

салған.

Римдік

ғалым Страбон географияны жер туралы

ғылым ретінде түсініп, Жерді географиялық жағынан сипаттайтын «География» деп

аталатын 17 кітап жазған.

Ұлы

географиялық ашулар кезеңі ғ ХV— ХVІІІ ғасырлар аралығындағы жаңа жерлердің ашылуымен байланысты география

тарихында болған аса маңызды жаңалықтармен сипатталады.

1492

жылы Христофор Колумб басқарған

испан экспедициясы Атлант мұхиты арқылы Үндістанға баратын жолды іздеу

барысында Багам, Кіші Антиль аралдарын ашты, сөйтіп Жаңа дүниедегі жаңа

ашуларға негіз салды. Колумб өзі

Вест-Индия деп аталған аймаққа кейіннен тағы 3 рет саяхат жасады.

1498

жылдың 20 мамырында Васко да Гама

басқарған португал кемесі Каликут (Калькутта) Шығыс Азияны игеру, тонау және

бөлісу кезеңі осы күннен басталды.

Колумб

ашқан жаңа жерлерге 1499-1503 жылдар

аралығында Америго Веспуччи 3 рет саяхат жасады. А.Веспуччи жаңа ашылған жерлердің Үндістан емес, жаңа дүние екенін

дәлелдеді.

1538

жылғы дүние жүзі картасында

атақты картограф Герард Меркатор

Американың солтүстік және оңтүстік бөліктері ұғымын пайдаланып, оларды «Жаңа Дүние» деп атады.

1519-1522 жылдар аралығында Фернан

Магеллан мен Себастьян Элькано басқарған

испан экспедициясы тұңғыш рет жер шарын айналып өтіп, еуропалықтар үшін

беймәлім Тынық мұхитты ашты.

ХVІІ

 ғасырда оңтүстік жарты шарда голландық Абель Тасман кейін өз атамен аталған аралды, 18 ғасырда ағылшын

саяхатшысы Джеймс Кук Жаңа Зеландия аралы мен Аустралияның шығыс

жағалауын ашты. Куктың зерттеулері Жер шарындағы су мен құрлықтың арақатынасы

туралы және Тынық мұхит пен оның аралдары туралы көптеген мәліметтер берді.

ХVІІІ 

ғасырдағы орыс экспедициясы құрамындағы В.Беринг пен А.И.Чириков

Американың солтүстік-батыс бөлігі мен Алеут аралдарын ашты.

1803-1806 жылдар аралығында

И.Ф.Крузенштерн мен Ю.Ф.Лисянскийдің Тынық, Үнді, Атлант

мұхиттары арқылы жүріп өткен экспедициясы Тынық мұхиттың көптеген жаңа

аралдарын ашты.

1819-1821 жылдар аралығында

Ф.Белинсгаузен мен М.Лазарев басқарған экспедиция 1820 жылы 28 қаңтарда

Антарктика материгін ашты.

1909

жылы Американдық Р.Пири Солтүстік полюске, 1911 жылы Норвег Р.Амундсен Оңтүстік полюске жетті.

Бүгінгі таңда Жер шарында ашылмаған жер жоқ деуге де

болады, бірақ онымен географиялық ашулар тоқтады деген ұғым тумау керек. Жаңа

географиялық зерттеулерде ғылым мен техниканың соңғы жетістіктері: ғарыштық

және аэро кескіндеулер, геофизикалық зерттеулер, ақпаратты компьютерлік өңдеу

және т.б. кеңінен пайдаланылады. Қазіргі заманғы география ғылымы табиғи ортаны

қорғау мен табиғат қорларын тиімді падалану, мұхит табиғатын жаңа құралдар мен

әдістер көмегімен танып-білу, адамзат пен табиғат арасындағы өзара байланыс,

табиғат апаттарын болжау және оларды болдырмау бағытында зерттеулер жүргізуде.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жаңа сабақты бекіту:  Сәйкестендіру кестесі арқылы

 

1.	1819-1821		Семен Дежнев Беринг бұғазы арқылы Солтүстік мұзды мұхиттан Тынық мұхитқа өтті;
2.	1803-1806		Колумб ашқан жаңа жерлерге Америго Веспуччи 3 рет саяхат жасады;
3.	1519-1522		Ф.Беллинсгаузен мен М.Лазарев басқарған экспедиция Антарктика материгін ашты;
4.	1499-1503		И.Ф.Крузенштерн мен Ю.Ф.Лисянскийдің Тынық, Үнді,Атлант мұхиттары арқылы жүріп өткен экспедициясы Тынық мұхиттың көптеген жаңа аралдарын ашты;
5.	1648		Фернан Магеллан мен Себастьян Элькано басқарған испан экспедициясы тұңғыш рет Жер шарын айналып өтіп, еуропалықтар үшін беймәлім Тынық мұхитты ашты;

 

 

Қорытынды: Бүгінгі

сабақта, материктер мен мұхиттардың зерттелу       кезеңдерін баяндап, таныстырдым.

 

Үйге тапсырма: : §2. Тақырыпты оқу. Кескін картаға географиялық        ашылулар, зерттеулерді түсіру. Реферат

жазып келу.

Сыныбы: 7

Пәні:

Материктер мен мұхиттар географиясы

Тақырыбы:

Материктер мен мұхиттар карталары

Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік: Материктер

мен мұхиттар туралы алған білімдерін жинақтап, одан әрі таным деңгейін арттыру.

2. Дамытушылық: Оқушылардың әр материкті, мұхитты жете тануға

қызығушылығын ояту, оларды қосымша ізденуге, картамен жұмыс істеуге, қорытынды

жасауға дағдыландыру.

3. Тәрбиелік: Өзін дұрыс ұстай білуге, мәдениеттілікке және ойын

дұрыс, нақты жеткізе білуге баулу.

Сабақтың

түрі: суреттеу-түсіндіру,

өзіндік ізденіс

Оқыту

әдісі: Сұрақ-жауап, іздену

Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы:  Кескін карта, дүние

жүзінің картасы, атлас  карта, оқулық,

глобус

Сабақтың жоспары:

№	Сабақтың кезеңдері	Берілетін уақыт (мин)
1.	Ұйымдастыру	1-2
2.	Үй тапсырмасын сұрау	10-12
3.	Өткен сабақпен жаңа сабақты байланыстыру	2-3
4.	Жаңа сабақты түсіндіру	18-20
5.	Жаңа сабақты бекіту	5-6
6.	Үйге тапсырма беру	1-2

 

Сабақтың

барысы:   Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпқа кіріп, оқушылармен  сәлемдесіп, оқушылардың зейінін

тұрақтандырып, жаңа сабақты түсіндіре бастаймын.

 

Жаңа сабақты түсіндіру:

Карта-математикалық

заңдылыққа негізделе отырып (масштаб және проекция бойынша) жасалатын Жер

шарының, Күн жүесіндегі басқа ғаламшарлардың және т.б кішірейтіліп әрі жинақталып,

шартты белгілермен бейнеленген кескіні. Жер шарының бірнеше есе кішірейтіліп

берілетін нақты бейнесі глобус деп аталатыны белгілі. Глобустағы Жер бетінің

дәл бейнесін картаға көшіру үшін картографиялық проекциялар қолданылады.

Картографиялық проекция (кескін) – Жер шарының бетін математикалық тәсілдер

арқылы жазықтықта бейнелеу. Жердің шар тәрізді болуына байланысты оны жазық

карта бетінде бейнелеу барысында әр түрлі дәрежеде бұрмалану болады.

Тең

бұрышты проекция қолданылған картада бұрыштар мен шағын географиялық

нысандардың пішіндері нақты сақталады.

Тең

ауданды проекция қолданылған карталарда аудан дәл беріледі. Мұндай проекция

қолданылған карталардан материктер мен елдердің мұхиттардың ауданын нақты

анықтауға болады.

Еркін

алынған проекциялар негізінде жасалған карталарда бұрмаланулардың барлық

түрлері кездескенімен, олар карта бетінде ұтымды бейнеленеді.

Цилиндрлік

проекция көбінесе Жер шары толық бейнеленген карталарда пайдаланылады.

Карталар

мынадай 4 белгісіне бөлінеді:

А) Қамтылатын

аумағына (жарты шарлар немесе дүние жүзі карталары, Дүниежүзілік мұхит

картасы, материктер мен олардың бөліктерінің картасы, топографиялық карталар);

Ә) Мазмұнына

(жалпы географиялық және тақырыптық);

Б) Масштабына

(ұсақ, орта және ірі масштабты карталар);

В) Қолданылу сипатына

(ғылыми-анықтамалық, оқу карталары мен мәдени-ағарту, техникалық және туристік

карталар);